Vliegenzwam (Amanita muscaria)

Betekenis naam: Vermoedelijk dankt de vliegenzwam haar naam aan het feit dat deze schimmel stoffen bevat waar een vliegendodend middel kan worden gemaakt. Dat je er zo van gaat trippen dat je denkt dat je vliegt, is twijfelachtig, en in ieder geval niet de bron van de naam. Muscaria komt van het Latijnse musca, dat ‘vlieg’ betekent. De naam Amanita is afkomstig van het Griekse amanitai wat ‘eetbare paddenstoel’ betekent. Dit is curieus, aangezien de meeste amanieten juist erg giftig zijn. Amanitai komt op zijn beurt weer van de Turkse bergrug Amanos. Waarschijnlijk omdat hier diverse soorten amanieten voorkomen. Het woord zwam is verwant aan woorden als zomp en het Engelse swamp, gebruikt voor meerdere soorten zompige, sponzige dingen, en heeft een lange geschiedenis. We vinden een dergelijk woord ook in het Grieks somphos (‘sponzig’). Van oorsprong waarschijnlijk een klanknabootsend woord. 

De vliegenzwam staat alom bekend als giftige paddenstoel. De toxiciteit valt in de praktijk echter mee. Je zal bij rauwe consumptie echt wel vergiftigingsverschijnselen ervaren, maar je houdt er doorgaans niets aan over. De verwante panteramaniet is bijvoorbeeld een stuk heftiger. De vliegenzwam is in principe zelfs eetbaar. Wanneer hij op de juiste manier bereid wordt, verliest hij de toxiciteit. Onder meer in bepaalde streken in Japan wordt de vliegenzwam geroemd om zijn smaak. Ik waag me er voorlopig echter niet aan.

Eukaryoten – Unikonta – Obazoa – Opisthokonta – Holomycota – Zoosporia – Opisthosporidia – Schimmels – Dikarya – Basidiomycota – Agaricomycotina – Agaricomycetes – Agaricomycetidae – Agaricales – Pluteoid clade – Amanitaceae – Amaniet – Amanita subg. Amanita – Amanita sect. Amanita