Geweizwam (Xylaria hypoxylon)

Betekenis naam: De zwam groeit als stokjes omhoog uit het dode hout of de strooisellaag. Als de zwam wat ouder is gaan die stokjes vertakken, waardoor de zwam op een gewei gaat lijken. Het woord zwam is verwant aan woorden als zomp en het Engelse swamp, gebruikt voor meerdere soorten zompige, sponzige dingen, en heeft een lange geschiedenis. We vinden ook in het Grieks somphos (‘sponzig’). Van oorsprong waarschijnlijk een klanknabootsend woord. Xylaria is afgeleid van het Griekse xylon, dat ‘hout’ betekent (denk aan xylofoon), omdat zwammen uit dit geslacht graag op hout groeien. Dit woord zien we ook terug in hypoxylon. Ditmaal met het voorvoegsel hypo-, dat ‘onder’ betekent. Hiermee wordt aangeduid dat deze schimmel ‘onder’ of ‘in’ het hout zit. Zo is Xylaria hypoxylon een houtzwam die ‘onder’ het hout zit. Echt een opruimer van het dode hout dus.

Ze zien er klein en teer uit, maar geweizwammetjes (niet bekend staand als giftig) zijn te taai om te eten. Toch hebben ze hun nut (naast het feit dat ze de opruimers van de natuur zijn). Ze bevatten stoffen die de groei van tumorcellen kunnen remmen. Ook bevat de zwam een lectine (een complexe proteïne die zich aan celmembranen kan hechten) waarmee Chinese wetenschappers een vaccin tegen mond- en klauwzeer hebben verbeterd.
Deze zwam is heel algemeen in Nederland, en is het hele jaar door te vinden.

Eukaryoten – Opimoda – Podiata – Amorphea – Obazoa – Opisthokonta – Holomycota – Zoosporia – Opisthosporidia – Schimmels – Eumycota – Symbiomycota – Dikarya – Ascomycota – Saccharomyceta – Pezizomycotina – Leotiomyceta – Sordariomyceta – Sordariomycetes – Xylariomycetidae – Xylariales – Xylariaceae – Xylaria