Grote kale inktzwam (Coprinopsis atramentaria)

Betekenis naam / etymologie: Inktzwammen danken hun naam aan de manier waarop de zwarte sporen samenvloeien tot een soort inkt. We noemen dit de grote en kale inktzwam, ter onderscheiding van verwante soorten die veelal een stuk kleiner zijn, en ter onderscheiding van de eveneens grote geschubte inktzwam. Het woord zwam is verwant aan woorden als zomp en het Engelse swamp, gebruikt voor meerdere soorten zompige, sponzige dingen, en heeft een lange geschiedenis. We vinden ook in het Grieks somphos (‘sponzig’). Van oorsprong is het waarschijnlijk een klanknabootsend woord. Coprinopsis betekent ‘gelijkend op het geslacht Coprinus‘, en Coprinus is afgeleid van het Griekse kopros dat ‘mest’ of ‘ontlasting’ betekent. Dit verwijst naar het feit dat veel inktzwammen uit het geslacht Coprinus op mest groeien. Atramentaria komt van het Latijnse atramentum dat ‘inkt’ betekent.

De grote kale inktzwam komt algemeen voor in Nederland, en groeit op de stronken van loofbomen of begraven hout. Hij is vooral op grasland en ruderale terreinen te vinden en niet zo zeer in het bos. Het begraven hout kan ook bestaan uit de wortels van een boom, die in dat geval parasitair zijn aangetast. De jonge exemplaren zijn eetbaar, maar niet in combinatie met alcohol. De paddenstoel bevat coprine, dat een zelfde werking heeft als het alcohol-ontwenningsmiddel disulfiram. Je moet tot twee dagen voor en na consumptie van deze paddenstoel geen alcohol gebruiken. Zo wel, dan kun je effecten als braken, hoofdpijn en hevige transpiratie verwachten. De grote kale inktzwam werd vroeger soms daadwerkelijk gebruikt voor de productie van schrijfinkt. Het geslacht Coprinus bevat ook inktzwammen, maar de overeenkomst is morfologisch en niet vanwege nauw verwantschap.

Eukaryoten – Opimoda – Podiata – Amorphea – Obazoa – Opisthokonta – Holomycota – Zoosporia – Opisthosporidia – Schimmels – Eumycota – Symbiomycota – Dikarya – Basidiomycota – Agaricomycotina – Agaricomycetes – Agaricomycetidae – Agaricales – Agaricoid clade – Psathyrellaceae – Coprinopsis

Links:
Naturalis bioportal
Nederlands soortenregister
Verspreidingsatlas
Waarneming
Wikipedia